Upptaka norsku krónunnar

Hef haldið því fram lengi að við hefðum átt að taka upp viðræður við Norðmenn að taka upp norsku krónuna. Við getum það enn. Það gerum við í nokkrum skrefum:

1. Við göngum í að kaupa upp krónubréfin en þau fást nú erlendis á útsölu.

2. Við tökum eitt núll aftan af íslensku krónunni,og köllum hana nýkrónu.

3. Við handsýrum genginu og stefna að því að ein íslensk króna verði jafngild einni norskri krónu.

4. Skoðum samstarf Noregs, Íslands, Færeyja og Skotlands (og jafnvel Írlands) um myntbandalag (tekin hugmynd) Samstarf þessara ríkja gæti orðið sterkt, í stað þess að ganga í ESB. Sjávarútvegstefna ESB er ekki líkleg til þess að skila okkur árangri.

 

Sænskur gjaldeyrisskiptasamningur ekki virkjaður

Norska krónan

Enn og aftur kemur upptaka norsku krónunnar fram sem raunhæf leið í efnahagsþrengingum okkar. Þá væri erlend lántaka óþörf. Full ástæða er fyrir sérfræðinga ríkisstjórnarinnar að skoða vel þennan kost.

Myntsamstarfsleið ekki fær

Af norskum krónum

Það hefur lengi legið ljóst fyrir að íslenska krónan er veik, fyrst og fremst vegna smæðar hennar. Vegna hennar erum við að borga hærri vexti hérlendis en nágrannaþjóðir okkar. Í umræðunni hafa menn verið að blanda saman alls kynns  óskyldum málum. Íslensku krónunni, Davíð Oddsyni, íslenska fánanum, þjóðsöngnum, íslensku landsliðunum í íþróttum og þeir sem ganga lengst blöndu af malti og appelsíni. Þessar blöndur hafa hins vegar ekkert með málið að gera. Úrlausnarefnið er: Erum við að fá verri viðskiptakjör vegna smæðar gjaldmiðilsins okkar. Hafa breytingar á erlendum fjármálamörkuðum orðið til þess að við þurfum að skipta um gjaldmiðil. Þeir sem þetta var ekki ljóst áður, ættu að vera það ljóst nú. Spurningin er aðeins hvaða gjaldmiðil á að taka upp. Upptaka Evru er talin taka nokkur ár og þá er spurningin er annar gjaldmiðill mögulegur nú. Dollarinn kemur til greina vegna mikilla viðskipta okkar erlendis með afurðir í dollurum. Svissneski frankinn kemur til greina vegna stöðugleikans, en það gerir norska krónan líka. Ákveðinn ótti virðist vera að taka umræðuna um norsku krónuna. Sennilega vegna auðæfa Norðmanna í olíunni, en einnig vegna þess að okkur hefur oft fundist sem Norðmenn hafi ekki verið okkur mjög hliðhollir. Mörg rök eru hins vegar fyrir að íslenska ríkisstjórnin taki upp viðræður við þá norsku um sameiginlega mynt. Báðar þjóðirnar standa fjárhagslega vel. Þeir eiga olíu við eigum rafmang og heitt vatn. Lífeyrissjóðir okkar eru afar öflugir, nokkuð sem margar þjóðir geta ekki státað af. Báðar þjóðirnar eru á Evrópska efnahagssvæðinu en ekki í ESB. Það yrði ekki gott fyrir Norðmenn ef við gengjum í ESB, og því hefðu þeir hag af samstarfinu við okkur. Ég sé enga sérstaka ástæðu til þess að bíða með ákvarðanir hvað þetta varðar. Ef íslenska krónan var of lítil á síðasta ári, og öllum má vera ljóst að er of lítil nú, mun hún ekkert stækka umtalsvert á komandi mánuðum. Látum reyna á viðræður við Norðmenn, við getum borið höfuðið hátt í þeim viðræðum.

Upptaka norsku krónunnar.

 

Háværari raddir eru í þjóðfélaginu um að skipt verði um gjaldmiðil. Atvinnulífið er nánast samhljóma og æ fleiri pólitíkusar taka undir. Spurningin er hvaða mynnt taka eigi upp? Evruna, dollarann, svissneska frankann eða norsku krónuna. Þó að okkur finnist Norðmenn ekki ávalt vera sanngjarnir, þegar kemur að íslenskum hagsmunum, er full ástæða að skoða upptöku norsku krónunnar. Í heimi dýrari orku á efnahagslíf Noregs og Íslands, æ  meira sameiginlegt. Þróun í efnahagskerfum landa er mikilvægari sem samanburður,en t.d. á umfangi gjaldmiðla í útflutningstekjum. Það er ákveðinn kostnaður við seðlaútgáfu, og ákveðnar tekjur vegna rýrnunar á mynnt. Um slíkt er auðveldara að semja milli nágrannalanda en t.d. milli Sviss og Íslands. Það er ekki ætlun Norðmanna að gagna í Evrópusambandi að svo stöddu. Það yrði því hagur fyrir Noreg að tengjast  Íslandi nánari böndum.

Í umræðum um íslensku krónuna, eru margir þættir sem við þurfum að afgreiða. Einn af þeim er tenging íslensku krónunnar við íslenska þjóðarstoltið. Ég held að þessi tenging risti afar grunnt. Vissulega eru til pólitíkusar sem telja upptöku annarra mynta muni skaða þá í viðræðum þeirra við pólitíkusa í öðrum löndum. Sjálfstyrkingarnámskeið er ódýr leið í þessu sambandi. Fyrir aðra sem telja þetta skaða þjóðarstoltið væri leið að koma upp krónusafni sem heldur utan um þessa merku mynnt. Fyrir flest aðra í þjóðfélaginu hefur tenging íslensku krónunnar álíka mikla tengingu við þjóðerfisástina og tenging Vísa eða Mastercard . Annar þáttur er stjórn peningamála. Með auknum  tækifærum á lántöku í erlendri mynnt hafa stjórntæki Seðlabankans minnkað. Þetta er æ fleirum lögnu orðið ljóst. Grein Illuga Gunnarsson  og  Bjarna Benediktssonar tekur t.d. vel á þessum þætti. Við verðum að leita annarra leiða við stjórn efnahagsmála en með vaxtaákvörðun sem aðeins hefur áhrif á takmarkaðan hluta markaðarins.

Það þarf kjark til þess að stíga næstu skref, en stjórnun fellst jú í því að taka ákvörðun.