Aukatími í reikningi fyrir Egil Ólafsson blaðamann Morgunblaðsins

 

Hér kemur 1 dæmi fyrir Egil Ólafsson blaðamann.  

 

 

Bjössi og Gunni voru blankir en langaði að fara í bíó. Þeir leituðu til gamals frænda sem bauð þeim kr. 1000 lán hvorum til eins árs og bauð þeim mismunandi kjör. Annars vegar verðtryggt lán með 5,3% vöxtum, reiknað með 2,5% verðbólgu (eða hækkun vísitölunnar) eða óverðtryggt lán með 15,75% vöxtum. Enginn viðbótarkostnaður var settur á lánin svo sem stimpilgjöld, lántökugjöld, uppgreiðslugjöld eða önnur gjöld sem bankarnir gjarnan setja á viðskiptavini sína. Bjössi tók óvertryggða lánið en Gunni verðtryggða lánið. Hvort lánið var hagkvæmara? Hækka þarf upp eða lækka vegna aura.

 

Svar: Nei þetta var nú ekki rétt hjá þér Egill minn. Nú skulum við fara yfir þetta saman.

 

Bjössi tók óvertryggða lánið og greiddi eftir eitt ár:

 Lánið                                      Kr. 1.000

Vextir 15,75%                         kr.     158

Samtals                                   kr. 1.158

 

Gunni tók verðtryggða lánið, göngum út frá því að verðbólga hafi verið 2,5%

 

Lánið                                       Kr. 1.000

Verðbætur á lánið 2,5%           Kr.      25

Verðbætt lán                           Kr. 1.025

Vextir 5,3%                             Kr       54

Samtals                                   Kr. 1.079

 

Gunni tók því hagstæðara lánið.

Egill það er ekkert alvarlegt við það að vera ekki vel að sér  í reikingi. Það sem alvarlegt er að þú birtir þessa útreikninga þína á viðskiptasíðu Mbl. þar margir lesa, og heldur að það séu sérfræðingar sem skrifa. Einhverjir fara jafnvel eftir slíkum skrifum. Það er alvarlegt. Í greininni kemur fram alvarleg hugsunarskekkja, sem mér finnst æ oftar koma fram. Heildargreiddir vextir án tillits til lánstíma, eru notaðir til þess að meta hagkvæmni lána. Getur verið að einhverjir "sérfræðingar" séu markvisst að afvegaleiða fólk í þessum efnum?

Hagstæðara að taka óverðtryggt lán

Athugasemdir

[Sigurður Þorsteinsson, 18.11.2007 kl. 13:37]

Sæll Jón Frímann. Það er rétt að þegar þú tekur óverðtryggt lán þá byrjar þú að greiða niður höfuðstólinn strax við fyrstu greiðslu. Greiðslur af óverðtryggðum lánum eru hæstar í byrjun þvi yfirleitt er höfuðstól deilt yfir lánstímann og síðan reiðir þú fasta vexti á höfuðstólinn eins og hann er hverju sinni. Á vertryggðum lánum er verðtryggingarþættinum sem er í raun ekkert nema vextir, dreyft niður á lánstímann og þú greiðir því lægri upphæð af láninu og greiðslubyrgðin er því jafnari. Til eru svokölluð jafngreiðslulán sem bæði eru til verðtryggð og óverðtryggð. Hérlendis eru þau oftast verðtryggð, þannig er m.a. einmitt með lán Íbúðalánasjóðs, þá er verið að greiða minna af höfðustónum í upphafi, en meira af vöxtunum.  Hvort það sé dýrara að borga af láni sem er óverðtryggt eða verðtryggt, þá er það bara spurningin um hvaða vextir eru á lánunum. Reynslan hérlendis hefur verið sú að yfirleitt hefur verið hagstæðara að taka verðtryggð lán. Gengislánin hafa þó komið best út.

 Jón við lærum svona samanburð oft í skóla eða með sérfræðingum í lánamálum. Í bloggi mínu, skrifaði ég að ég hef það á tilfinningunni að einhverstaðar sé verið að kenna þennan samanburð á eitthvað öðrum en faglegum nótum. Hef s.l. 2-3 ár fengið mjög sérstakar fyrirspurnir á þessu sviði sem hljóma eins og hjá blaðamanni Morgunblaðsins.  Fullyrðing þín að ódýrara sé að taka óverðtryggð lán stenst ekki útreikninga, nema vextir séu lágir. Þannig eru vextir af húsnæðislánum í Noregi verið jafnvel undir 3% og engin verðtrygging! Ofurvextir á Íslandi skaða ungt fólk sérstaklega og gerir þeim m.a. erfiðara að eignast húsnæði. Hvar fékkst þú upplýsingar um þennan samanburð?

[andri (IP-tala skráð) 18.11.2007 kl. 14:36]

Egill notar heildargreiðslur hvors láns um sig og fær að það þú greiðir minna fyrir óverðtryggða lánið. Hann gleymir tímaþættinum, þ.e. að þú borgar meira fyrst fyrir óverðtryggða lánið en síðar á lánstímanum breytist það og þú borgar meira fyrir verðtryggða lánið. Hins vegar vitum við að peningar í dag eru meira virði en peningar á morgun. Því þarf að núvirða þennan mun á greiðsluflæððinu,  en það er ekki gert í útreikningum Egils.

[Sigurður Þorsteinsson, 18.11.2007 kl. 22:33]

Hárrétt Andri. Tímaþátturinn er annar þátturinn og þegar t.d. borið er saman verðgildi kr. 1000 nú og eftir 30 ár þá er ekki um sömu fjármunina að ræða. Hinn þátturinn er að komast að því að lán með 15,75% vöxtum séu hagstæðari en lán með 7,9% vöxtum miðað við 2,5% verðbólgu lýsir mikilli trúgirni, eða skorti á að kynna sér málin.